Dworzec kolejowy w Dąbrowie Górniczej Ząbkowicach czeka na ratunek! Ustaliliśmy, kiedy może rozpocząć się generalny remont

Dworzec kolejowy w Dąbrowie Górniczej Ząbkowicach został zamknięty w 2011 roku. W 2023 roku PKP S.A. interwencyjnie, wstępnie zabezpieczyło dworzec, co pochłonęło około 100 tysięcy złotych, ale cały budynek wymaga teraz solidnych prac zabezpieczających. Elewacja się bowiem sypie, a dach ledwo trzyma.

Zapytaliśmy PKP S.A. ponownie, kiedy nareszcie coś konkretnego zacznie się dziać z Ząbkowicach?

- Jesteśmy w trakcie przygotowań do przebudowy dworca Dąbrowa Górnicza Ząbkowice. Będzie ona przebiegała, tak jak wcześniej mówiliśmy dwuetapowo - mówi Bartłomiej Sarna z Biura Komercjalizacji, Komunikacji i Promocji Polskich Kolei Państwowych S.A.

- Pierwszy etap to prace zabezpieczające konstrukcję budynku. Wybraliśmy już wykonawcę, który przeprowadzi niniejsze prace. Kolejnym krokiem będzie podpisanie umowy z wykonawcą robót, który zabezpieczy konstrukcję dworca. Prace z tym związane powinny potrwać około pół roku licząc od momentu podpisania umowy – dodaje.

Według planów prace te mają się rozpocząć w pierwszej połowie 2024 roku. Obejmą one m.in. wymianę elementów podkonstrukcji dachu wraz z jego pokryciem, przemurowania niektórych ścian oraz podparcie stropów w budynku. Planuje się także wykonanie nowego systemu odwodnienia budynku oraz montaż rynien.

Kiedy rozpocznie się zatem właściwy remont dworca kolejowego w Dąbrowie Górniczej Ząbkowicach?

- Równolegle przygotowujemy się do rozpoczęcia drugiego etapu inwestycji, czyli właściwej przebudowy dworca. W połowie marca podpisaliśmy umowę z pracownią architektoniczną na opracowanie dokumentacji projektowej dla tej części zadania. Planujemy, że prace projektowe wraz z uzyskaniem pozwolenia na budowę zakończą się w przyszłym roku. Kolejnym krokiem będzie ogłoszenie przetargu na wybór wykonawcy prac budowlanych dla realizacji tej inwestycji – tłumaczy Bartłomiej Sarna.

Jak podkreśla, w przypadku Dąbrowy Górniczej Ząbkowic celem PKP S.A. jest kompleksowa przebudowa budynku dworca, w tym przywrócenie w nim obsługi pasażerów, a także stworzenie nowoczesnej przestrzeni obsługi podróżnych przy uwzględnieniu historycznego charakteru obiektu.

- Więcej szczegółów dotyczących zakresu planowanej inwestycji będziemy w stanie przekazać po zakończeniu prac nad dokumentacją projektową, która jest obecnie w trakcie opracowania. Natomiast terminy realizacji są zależne od długości trwania poszczególnych etapów procesu inwestycyjnego, a także będą wynikać z zakresu inwestycji przyjętego w dokumentacji projektowej. Chcemy, żeby po modernizacji dworzec stał się również przestrzenią dla mieszkańców miasta, stąd porozumienie z miastem, w sprawie wynajęcia powierzchni na jego rzecz – podkreśla Bartłomiej Sarna.

Dworzec ma być wyremontowany w ramach programu PKP na lata 2024-2030. W jego ramach 300 dworców w Polsce ma zostać odnowionych lub w danych miejscach mają powstać nowe budynki. Obiekt w Dąbrowie Górniczej Ząbkowicach jest pierwszym, na który wydano pieniądze w ramach prac.

Porozumienie zawarte pomiędzy miastem a PKP S.A. zobowiązuje spółkę do modernizacji dworca Dąbrowa Górnicza - Ząbkowice, a miasto do wynajęcia powierzchni na dworcu po jego przebudowie.

- Szczegóły dotyczące metrażu powierzchni, którą zajmie miasto, będą ustalone w późniejszym terminie, jest rozważanych kilka wariantów. Wiele będzie zależało od docelowej dokumentacji projektowej na przebudowę dworca. To w niej będzie określona funkcja poszczególnych pomieszczeń na dworcu po modernizacji obiektu – tłumaczy Bartłomiej Sarna.

W listopadzie 2023 roku prezydent Dąbrowy Górniczej podpisał stosowne porozumienie z PKP S.A., gwarantujące, że miasto wynajmie po remoncie dworcowe powierzchnie. W listopadzie ubiegłego roku również Rada Miejska w Dąbrowie Górniczej jednogłośnie poparła uchwałę zabezpieczającą fundusze na wynajem przez miasto powierzchni na dworcu w Ząbkowicach. Jego właściciel, PKP S.A., zyskał tym samym gwarancję, że po kompleksowym remoncie budynek zostanie zagospodarowany i ponownie będzie służył mieszkańcom.

- Porozumienie podpisane przez miasto i PKP określa zasady współpracy stron przy przebudowie dworca w Ząbkowicach. W oparciu o te zasady PKP rozpocznie prace przygotowawcze, koncepcyjne oraz projektowe. Powierzchnie najmu określi przyszła umowa zawarta w następstwie porozumienia. Przed rozpoczęciem prac projektowych nie można mówić o dokładnym metrażu. Dopiero wykonany projekt określi konkretne powierzchnie przewidziane do najmu, pod gminne usługi – wyjaśniał wówczas Piotr Purzyński, p.o. rzecznika prasowego Urzędu Miejskiego w Dąbrowie Górniczej.

Miasto planuje ulokować na wynajmowanej powierzchni miejsce pod usługi publiczne, społeczne, zgodnie z oczekiwaniem mieszkańców, wyrażonym w trakcie konsultacji społecznych.

- Wśród propozycji zgłaszanych przez mieszkańców był też m.in. punkt gastronomiczny, miejsce poświęcone historii Ząbkowic oraz placówka pocztowa i MOPS. Mamy nadzieję, że uda się pogodzić w budynku wszystkie funkcje. Jesteśmy w stałym kontakcie z przedstawicielem Poczty Polskiej, który podtrzymuje chęć ulokowania tam placówki - podkreślił Paweł Zygmunt, kierownik Referatu Rozwoju i Obsługi Inwestora w dąbrowskim Urzędzie Miejskim.

W lutym 2019 roku w Dąbrowie Górniczej Ząbkowicach oficjalnie otwarte zostało obok dworcowego budynku nowe przejście podziemne, które połączyło dworcowe perony oraz dwie części tej dzielnicy, oddzielone linią kolejową. Inwestycja powstała w ramach projektu „Przebudowa infrastruktury do obsługi podróżnych na stacjach i przystankach”. To wspólne zadanie, realizowane od 2017 roku przez gminę Dąbrowa Górnicza i PKP Polskie Linie Kolejowe S. A. w Częstochowie.

Budowa kosztowała 6,7 mln zł netto, z czego 3,5 mln zł przeznaczyła na nią kolej, a 3,2 mln zł dołożyło miasto. Wykonawcą prac była firma Banimex. Przy ulicy Dworcowej, w bezpośrednim sąsiedztwie ząbkowickiego dworca, powstało też centrum przesiadkowe wraz z przebudowanym tam układem komunikacyjnym. Dziś wiadomo już, że miejsc parkingowych jest tam za mało. Miasto stara się więc o pozyskanie dodatkowych gruntów od PKP, co pozwoliłoby rozbudować strefę parkingową i centrum przesiadkowe.
Wcześniej, w 2014 roku PKP PLK SA odnowiły perony na stacji w Ząbkowicach. Obiekt zyskał wtedy nową nawierzchnię, wyposażony został w wiaty, ławki i tablice informacyjne. Zamontowane zostało również nowe oświetlenie i nagłośnienie.

Stacja Ząbkowice jest najstarszą stacją w Zagłębiu Dąbrowskim, a pierwszy rozkładowy pociąg z Częstochowy przybył na nią 1 grudnia 1847 roku. Pierwszy ząbkowicki dworzec kolejowy Drogi Żelaznej Warszawsko-Wiedeńskiej zbudowany został w 1847 roku, albo ok. 1856 r. Budynek ten – nieuznany oficjalnie za zabytek – przetrwał do naszych czasów, lecz został wyburzony w 2017 roku w związku z budową przejścia podziemnego pod torowiskiem. Drugi, zachowany do dziś dworzec, wzniesiony został dwuetapowo, w latach 1867-1868 oraz 1892-1893. Obiekt jest dziełem architektury i budownictwa XIX wieku.

Budynek niszczał w ostatnich latach i być może tak byłoby nadal. Miejscowi społecznicy, zrzeszeni m.in. w stowarzyszeniu Dąbrowskie Inicjatywy Społeczne, zorganizowali akcję ratowania ząbkowickiego dworca. W jej efekcie w 2020 roku budynek został wpisany do rejestru zabytków nieruchomych województwa śląskiego. Obiekt ten znalazł się w rejestrze pod numerem A/706/2020, co pewnie uchroniło go także przed zakusami, by dworzec po prostu rozebrać.

W styczniu 2016 roku w PKP wyburzyło już bowiem w Dąbrowie Górniczej piękny, XIX-wieczny dworzec Strzemieszyce Północne. Jak wyjaśniał wówczas wyjaśnia Maciej Bułtowicz, główny specjalista w biurze prasowym PKP S.A, w toku postępowania WINB ustalił, że budynek nie był wpisany do rejestru zabytków, ani nie został objęty ochroną konserwatorską (na podstawie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego miasta Dąbrowa Górnicza dla terenów położonych w Strzemieszycach).